2015.05.15
Odsłonięcie Tablicy Pamiątkowej
Towarzystwo Przyjaciół Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w Sanoku ufundowało tablicę, którą odsłonięto i poświęcono.
To już czwarta tablica usytuowana na ścianie frontowej DOMU SOKOŁA.
W uroczystość św. Andrzeja Boboli, odprawiona zastała msza św. w intencji Polaków pozostałych na Kresach, którą odprawili ks. prałat Feliks Kwaśny i ks. dziekan dr Andrzej Skiba, który dzisiaj obchodzi imieniny.
Proszę przyjąć przewielebny księże dziekanie najserdeczniejsze życzenia.
Treść kazania wygłoszona na okoliczność 25-lecia Towarzystwa Przyjaciół Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w Sanoku, które wygłosił ks. Andrzej Skiba powinno być koniecznie przeczytane:
Góra Przemienienia nr 19 (613) 17 maja 2015 r. – str. 3 – TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW LWOWA I KRESÓW POŁUDNIOWO – WSCHODNICH KLUB W SANOKU
http://www.fara.sanok.pl/gazetka/nr_613_19_2015-05-17.pdf
Na ręce Pani prezes dr Marii Siekierzyńskiej złożyli życzenia: hm. Krystyna Chowaniec, kier. „Puchatka” Maria Kępa, kier. Filii Biblioteki Pedagogicznej w Sanoku, koleżanki i koledzy.
Po odsłonięciu i poświęceniu Tablicy, Bronisław Kielar odczytał list o treści:
Szanowna Pani prezes dr Maria Siekierzyńska, Szanowni Państwo!
Był czas, w którym budowano duże i drogie pomniki, takie jak np. stojący obok DOMU SOKOŁA, na „Placu Harcerza”.
Nie można było jednak w owym czasie upamiętniać pomnikiem lub tekstem na tablicy Polaków, którzy na to zasłużyli.
Wówczas Bohaterowie tacy, jak np. rotmistrz Witold Pilecki byli torturowani i mordowani.
Doczekaliśmy się jednak takich czasów, kiedy na powrót „Kino Pokój” możemy nazywać DOMEM SOKOŁA i możemy uważać ten DOM SOKOŁA za „Pomnik walki o niepodległość”.
Sanoccy Sokoli wybudowali go w czasie niewoli z myślą o pracy, o walce, o działaniach, w wyniku których miała narodzić się niepodległa Polska.
Trzy tablice umieszczone obok rzeźby „Sokoła zrywającego kajdany niewoli” upamiętniają ważne wydarzenia dla Sanoka:
- odzyskanie niepodległości i wymarsz pierwszych polskich patroli z sanockiego „Sokoła”. Tablica ufundowana i powieszona w 1928 r. przez Komitet Obywatelski i odnowiona 10.11.1988 r. z inicjatywy RM PRON.
- Andrzeja Małkowskiego, twórcę Polskiego skautingu, który w DOMU SOKOŁA, w dniu 11.11.1911 r. głosił jego idee. Ufundowana i powieszona 21.09.1996 r. oraz odnowiona 27.09.2003 r. przez harcerzy sanockiego Hufca.
- Druhów sanockiego „Sokoła” aresztowanych w 1939 r. i zamordowanych w niemieckim obozie Weimar-Buchenwald w 1940 r. Ufundowana i powieszona 28.06.2014 r. przez sanockich „Sokołów”.
Gratulujemy Pani prezes Marii Siekierzyńskiej i Członkom Towarzystwa Przyjaciół Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich pielęgnowania wspomnień lwowiaków i kresowiaków, a także odkrywania kolejnych kart naszej historii.
Dzisiaj została odsłonięta i poświęcona czwarta tablica, która przypomina tragiczne wydarzenia. Upamiętnia ofiary zbrodni niemieckich, sowieckich i nacjonalistów ukraińskich – ówczesnych mieszkańców Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich. Tablica ufundowana i powieszona 16.05.2015 r. przez Członków Towarzystwa, w 25. rocznicę założenia sanockiego Koła.
Apelujemy do wszystkich sanoczan, aby dołączyli do tych, którzy przywracają prawdę,
którzy odbudowę Polski chcą oprzeć na zdrowych fundamentach.
Po mszy św. przeszliśmy ze sztandarami pod DOM SOKOŁA, gdzie nastąpiło odsłonięcie i poświęcenie Tablicy pamiątkowej o następującej treści:
PAMIĘCI POLAKÓW – MIESZKAŃCÓW LWOWA I KRESÓW
POŁUDNIOWO-WSCHODNICH II RZECZYPOSPOLITEJ
– OFIAR ZBRODNI NIEMIECKICH, SOWIECKICH I NACJONALISTÓW UKRAIŃSKICH W LATACH II WOJNY ŚWIATOWEJ.
CZŁONKOWIE TOWARZYSTWA MIŁOŚNIKÓW LWOWA I KRESÓW POŁUDNIOWO-WSCHODNICH. KLUB W SANOKU W 25 ROCZNICĘ ZAŁOŻENIA
Tablicę odsłonił pierwszy prezes Towarzystwa, inż Eugeniusz Kaleniecki.
Tablicę poświęcił ks. dziekan dr Andrzej Skiba.
Uroczystość prowadziła Pani prezes TPLiKP-W dr Maria Siekierzyńska.
W uroczystości, w mundurach udział wzięli: Bronisław Kielar, Paweł Sebastiański, oraz członkowie pocztu sztandarowego: Zdzisław Skrzypczyk, Henryk Sobolak, Radosław Broniewski, a także Stanisław Lewek, Barbara Milczanowska, Jerzy Robel, Witold Sebastyański, Maria Skoczyńska, Jerzy Skoczyński, Paweł Stach, Piotr Uruski – wiceburmistrz, Andrzej Chrobak – wiceprzewodniczący Rady Powiatu.
Alicja Wolwowicz
25 lat minęło...
W tym roku mija 25 lat od założenia w Sanoku Klubu TMLiKPW.
Obchodziliśmy już trzy jubileusze: 10-, 15-, 20-lede, tegoroczny jest jednak najważniejszy, gdyż jest to ćwierćwiecze naszego istnienia.
Po każdym jubileuszu kronikarka (pisząca te słowa) przysyłała do Redakcji „Semper Fidelis” artykuł zawierający relację z działalności Klubu oraz opis przebiegu jubileuszowej uroczystości (nr 4 „SF z 2000 r., nr 5 z 2005 r. oraz nr 4/5 z 2010 r.)
W 1990 roku klub nasz liczył ponad 100 osób, obecnie tylko kilkanaście. Niemniej jednak kontynuujemy naszą działalność, w pełni realizując założenia statutowe. Zebrania odbywają się każdego miesiąca w siedzibie Osiedlowego Domu Kultury „Puchatek”, a od maja do września w ogrodzie pani Prezes Marii Siekierzyń- skiej, bez przerwy wakacyjnej.
Oprócz spraw bieżących najwięcej czasu poświęcamy poszerzaniu wiedzy o Lwowie i Kresach Wschodnich, staramy się podtrzymywać pamięć o przeszłości, jak np. o walkach o Lwów w latach 1918 - 1920, o obronie Lwowa w 1939 r., o organizacjach i ludziach walczących z okupantami w czasie II wojny światową i z nacjonalistami UPA. Wspominamy ludzi nauki, literatury i sztuki związanych z tamtymi stronami. Wykorzystujemy do tego celu wydawnictwa książkowe oraz prasę. W ostatnim 5-leciu były to następujące pozycje: Anna Fastnach Stupnicka - „Zostali we Lwowie”, Wiesław Budzyński – „Miasto Lwów”, Marcin Haiaś – „Oddajcie nam Lwów”, Leszek Dzięgiel – „Lwów – nie każdemu zdrów”, Adam Dylewski – „Kresy – Najpiękniejsze Zakątki”, Sławomir Koper – „Ukraina – Przewodnik Historyczny”, Zbigniew Wawszczak – „Kresy – Krajobraz Serdeczny. Wspomnienia wypędzonych”, Sulimir St. Żuk – „Skrawek piekła na Podolu”, Wada Majewska – Z Lwowskiej Fali do Radia Wolna Europa”. Została też odświeżona pamięć o lwowskich pisarzach z okresu XX-!ecia międzywojennego, jak również o wydawnictwach tzw. „drugiego obiegu” z czasów PRL.
Były też wykorzystywane materiały z czasopism, np. artykuły z „Kombatanta” dotyczące 70 rocznicy utworzenia Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Ci żołnierze to przeważnie kresowiacy. Inne czasopisma to „Cracovia Leopolis”, „Biuletyn Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie”, czy kwartalnik „Rodacy” - Pismo Syberyjskie Kongresu Polaków w Rosji, wydawane przez KNOO „Polonia” Republiki Chakasji.
* PAMIĘCI POLAKÓW *
MIESZKAŃCÓW LWOWA I KRESÓW POŁUDNIOWO-WSCHODNICH
II RZECZYPOSPOLITEJ
OFIAR ZBRODNI NIEMIECKICH, SOWIECKICH I NACJONALISTÓW UKRAIŃSKICH
W LATACH II WOJNY ŚWIATOWEJ.
CZŁONKOWIE TOWARZYSTWA MIŁOŚNIKÓW LWOWA
I KRESÓW POŁUDNIOWO-WSCHODNICH
KLUB W SANOKU
M AJ 2015 ROK
Wiosną bieżącego roku członkowie naszego Klubu spotkali się w sali gobelinowej sanockiego zamku z prof. Stanisławem Nicieją, znanym z filmów o Kresach Wschodnich, artykułów i książek o Lwowie i wielu innych miastach kresowych. Profesor mówił o swoich podróżach i pracy związanej z cyklem opowieści „Kresowa Atlantyda - Historia i mitologia miast kresowych”.
Wiedzę o kresowych miastach i innych ciekawych miejscach zdobywamy również w czasie wyjazdów.
W ostatnim pięcioleciu Klub nasz zorganizował jedną wycieczkę do miejsc leżących blisko za wschodnią granicą. Głównym celem był Chyrów i odpust w kościele św. Wawrzyńca po wieloletnich staraniach zwrócony Polakom w roku 2010. Przy okazji zwiedziliśmy przedwojenny zakład wychowawczy prowadzony przez jezuitów, obecnie pusty i niszczejący, i odwiedziliśmy, znane nam z wcześniejszych pobytów, Niżankowice i Dobromil.
Członkowie Klubu jeżdżą do utraconych miejsc swego urodzenia, jak np. Borysław czy Brody.
Uczestniczą też w innych wycieczkach, zwiedzają ciekawe miejsca i relacjonują swoje wrażenia oraz zdobyte informacje na zebraniach klubowych. A jest o czym opowiadać. Były to opowieści o Żółkwi, Kocha- winie, Rohatynie, Haliczu, Brzeżanach, Jaremczu, malowniczych terenach nad Prutem, rozległych równinach Podola itd.
Od pierwszych lat istnienia naszego Klubu staramy się pomagać rodakom pozostałym na zabranych nam ziemiach na wschodzie. O formach tej pomocy pisałam w poprzednich artykułach umieszczanych na łamach „Semper Fidelis”.
W ciągu ostatnich 5 lat kontynuowaliśmy akcje mikołajkowe oraz przedwielkanocne. Do parafii w Chyrowie, Dobromilu i Sąsiadowicach były dostarczone paczki dla 140 dzieci, a także dla rodzin polskich i księży. Dzieci otrzymały oprócz słodyczy przybory szkolne, plecaki, odzież i zabawki.
Oprócz paczek świątecznych potrzebujący otrzymują pomoc w postaci żywności, sprzętu TV, komputerów, odzieży, a także pieniędzy. W ubiegłym roku przewodnicząca Rady Parafialnej w Chyrowie otrzymała od nas pomoc pieniężną na pokrycie kosztów protezy oka dla swojego bratanka.
Co roku w grudniu dostajemy pisemne podziękowania, które wędrują do kroniki Klubu.
Szczególne podziękowanie otrzymaliśmy od abp. Mieczysława Mokrzyckiego oraz proboszcza kościoła w Sąsiadowicach za wydatną pomoc w czasie remontu kościelnego dachu i zakrystii po pożarze.
W zebraniu darów oraz ich transporcie od wielu lat pomagają nam sponsorzy. Nie sposób ich tu wymienić, bo lista byłaby długa. Są to zakłady przemysłowe, instytucje, właściciele prywatnych firm oraz wiele życzliwych osób. Główną organizatorką akcji pomocowej jest wieloletnia członkini Klubu - Urszula Pańczyk. Przewiezieniem darów, też od wielu lat, zajmuje się zaprzyjaźniona z Klubem Grażyna Wołch i od kilku lat sołtys podsanockiej wsi Kostarowce Marian Chrząszcz.
W październiku 2013 r. pięcioro członków sanockiego Klubu otrzymało pamiątkowe odznaki 25-lecia TMLiKPW przyznane przez Zarząd Główny. Byli to: Maria Siekierzyńska, Urszula Pańczyk, Tadeusz Strzelecki, Alicja Wierzbicka i Alicja Wolwowicz.
Sanocki Klub TMLiKPW obchodził swoje 25-lecie istnienia w maju 2015 roku.
Znacznie wcześniej postanowiliśmy z okazji naszego jubileuszu uczcić pamięć Polaków ze Lwowa i Kresów - ofiar zbrodni niemieckich, rosyjskich i ukraińskich, przez ufundowanie pamiątkowej tablicy. Przez dwa lata zbieraliśmy środki na ten cel. Do kwoty uskładanej przez członków Klubu dołożyli się goście uczestniczący w spotkaniach opłatkowych oraz zarząd TG „Sokół” w Sanoku.
W dniu 16 maja 2015 r. w kościele pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego na mszy św. zebrali się członkowie Klubu, zaproszeni goście oraz zainteresowani mieszkańcy Sanoka. Wśród gości byli przedstawiciele władz miasta i powiatu, poczet sztandarowy Hufca ZHP Ziemi Sanockiej wraz z komendantką hm. Krystyną Chowaniec, poczet sztandarowy Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” z prezesem Bronisławem Kielarem. Prawie w komplecie przybyli założyciele sanockiego Klubu TMLiKPW oraz niektórzy byli członkowie, chociaż ze względów zdrowotnych nie uczestniczą już w comiesięcznych spotkaniach.
Ks. prałat dr Andrzej Skiba, który koncelebrował mszę św. wraz z ks. prałatem Feliksem Kwaśnym, nawiązał w kazaniu do historii i działalności naszego Klubu, posiłkując się informacjami zawartymi w kronice i cytując niektóre fragmenty. Podkreślił znaczenie naszej działalności odnośnie krzewienia wiedzy i utrwalania pamięci o przeszłości naszych wschodnich ziem oraz wyraził uznanie w związku z organizowaniem przez nas pomocy charytatywnej Polakom żyjącym na dzisiejszej Ukrainie.
Po mszy św. uczestnicy uroczystości przeszli przed budynek „Sokoła”, na którego murze zawisła pamiątkowa tablica.
Tę część uroczystości rozpoczęła pani Prezes Klubu Maria Siekierzyńską, która przywitała przybyłych i podziękowała za udział w naszej uroczystości. Następnie nawiązała do przeszłości i wydarzeń na Kresach Wschodnich oraz do słów umieszczonych na pamiątkowej tablicy, po czym poprosiła współzałożyciela i pierwszego prezesa sanockiego Klubu TMLiKPW – pana Eugeniusza Kalinieckiego o odsłonięcie tablicy, a ks. dr. Andrzeja Skibę o jej poświęcenie. Po tej ceremonii został odśpiewany hymn narodowy. Jeszcze chwilę zajęło złożenie kwiatów i zapalenie zniczy, a na zakończenie goście oraz członkowie Klubu zostali zaproszeni na wspólny obiad do restauracji NoBo Cafe, gdzie z programem artystycznym wystąpili uczniowie Szkoły Muzycznej I i II st. im. Wandy Kosakowej. W repertuarze przeważały lwowskie piosenki.
Na ręce pani Prezes wpłynął list gratulacyjny od Prezesa ZG TMLiKPW pana Andrzeja Kaminskiego z wyrazami uznania i życzeniami sukcesów w dalszej działalności Klubu.
Również przedstawiciele miasta i powiatu, Komendy Hufca ZHP, TG „Sokół” oraz Biblioteki Pedagogicznej złożyli ustne i pisemne gratulacje.
Ostatnim akordem jubileuszowych uroczystości były wpisy wielu osób do III tomu kroniki Klubu i podziękowanie pani Prezes wszystkim za uczestniczenie w jubileuszowym spotkaniu.