2024.02.11

Prezentacaja książki dh. dr. Marcina Smotera

Nasz dh dr Marcin Smoter zaprezentował swoją książkę pt.: „POLSKIE ORGANIZACJE SPOŁECZNO-POLITYCZNE, KULTURALNE I RELIGIJNE W SANOKU W LATACH 1868-1918”. Książkę wydało Muzeum Historyczne w Sanoku.

Autor przedstawia działalność różnych organizacji na naszym terenie w okresie przed odzyskaniem niepodległości. Bardzo obszernie opisuje Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, Samarytanina, Polowe Drużyny Sokole (PDS), Skautów i wiele inne.

Ówczesny, biedny Sanok zamieszkiwało wiele narodowości, czytać i pisać umiało około 20% mieszkańców, a mimo to tęsknota za własną Ojczyzną narastała. Powstawały organizacje społeczno-polityczne i kulturalne, które stawiały na krzewienie ideologii niepodległościowych i przygotowywanie młodzieży i całego społeczeństwa do walki o niepodległość.

Najpoważniejszą, największą organizacją powstałą w Galicji ale także w dwóch pozostałych zaborach choć w mniejszej skali, oraz w wielu krajach Świata, było Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”. W książce autor przedstawił wiele szczegółów z działalności sanockiego „Sokoła”. Opisał działalność Sokołów, głoszone przez nich idee niepodległościowe, Ich postawy i poświęcenie, a w wielu przypadkach oddanie nawet życia. Kobiety zapisywały się do „Samarytanina”, gdzie odbywały się szkolenia PCK i inne. Młodzież odbywała zajęcia wojskowe w PDS i drużynach skautowych, bartoszowych, strzeleckich i innych. Odzyskaliśmy upragnioną wolność naszej kochanej Ojczyzny.

Niestety, mimo wielu wysiłków, wielu poświęceń nie potrafiliśmy utrzymać niepodległości zbyt długo. II wojna to następny wielki kataklizm dla kraju. Dla „Sokoła” jest to również wielka klęska i długa przerwa w działalności. Po wojnie „Sokół” został zlikwidowany w całej Polsce ze względu na wielkie zagrożenie dla ustroju PRL. W Sanoku reaktywowanie Towarzystwa nastąpiło dopiero w 2004 r.   

Zastanawiając się o dzisiejszej sytuacji politycznej w Polsce, trzeba przypomnieć sytuację społeczną, polityczną i finansową Polski przed rozbiorami. Dzisiejsza bardzo trudna i skomplikowana sytuacja społeczno-polityczno-gospodarcza Polski przypomina sytuację sprzed rozbiorów.

Czy możemy uniknąć najgorszego? Ja mogę powiedzieć, że możemy, ale nie z premierem, który w tak trudnej sytuacji jeździ sobie na nartach.

Potrzebna jest pilna mobilizacja całego Narodu, biorąc przykład od innych, np. Szwajcarów, Finów i innych. Trzeba odpowiednio wyposażyć wojsko, przygotować samoobronę, zabezpieczyć zapas broni dla cywilów, pomoc medyczną, schrony, zaopatrzenie żywności, energii itd. Potrzebny nam jest przywódca, Polak-patriota, który potrafi zmobilizować wszystkich Polaków.

Jak wygląda sytuacja w powyższych tematach dzisiaj w Sanoku? – każdy widzi.

Polecam książkę Marcina Sotera do przeczytania i starannego przemyślenia.

Zdjęcie przedstawia Sokołów na Rynku w Sanoku w 1008 r. w czasie uroczystości poświęcenia Sztandaru sokolego. Uczestniczyło 500 Sokołów w wielu gniazd.

                                                                                                                                                                                                           Bronisław Kielar